Zastój żółci czy zmniejszenie w jej składzie zawartości kwasów tłuszczowych z powodu zakłócenia funkcji wątroby w ich wytwarzaniu doprowadza do tego, że napięcie powierzchniowe żółci wzrasta. Sprzyja to tworzeniu się roztworów koloidalnych cholesterolu, kwasów tłuszczowych, fosforokwaśnych i węglokwaśnych roztworów soli wapnia, a także trudno rozpuszczalnych w wodzie bilirubinianów wapnia.
Jeśli zawartość kwasów żółciowych opada poniżej koniecznej normy, to z roztworu wytraca się przede wszystkim cholesterol i tłuszcze. Tworzy się emulsja cholesterolu, która stopniowo twardnieje i krystalizuje się w niej cholesterol. Jeśli w przewodach żółciowych rozpoczęty jest stan zapalny, to na tej podstawie zaczynają się tworzyć kamienie.
Kamienie żółciowe tworzą się przez wiele lat. Rozwojowi kamieni żółciowych mogą sprzyjać następujące czynniki:
- nieodpowiednia dieta, bogata w tłuszcze zwierzęce
- nadwaga i otyłość
- zaburzenia metabolizmu wątroby
- zakłócenia równowagi kwasowo-zasadowej
- niektóre leki
- ciąża
- podeszły wiek.
Wielkość kamieni może wahać się od rozmiaru ziarenka piasku, do żwiru. Przez długi okres pacjent nie odczuwa żadnych dolegliwości, niekiedy pojawiają się bóle brzucha i mdłości. Jednakże gdy drogi żółciowe ulegną zablokowaniu następuję atak koli, któremu towarzyszy bardzo silny ból brzucha, wymioty, dreszcze i gorączka.
Wewnątrz wątroby, w drogach żółciowych i pęcherzyku żółciowym spotyka się twarde, kolczaste, rozgałęzione, różnokolorowe kamienie cholesterolowe (białe lub jasno-żółte), cholesterolowo-pigmentowo-wapniowe (białe, szare, brunatne lub ciemnozielone,) oraz pigmentowo-wapniowe (czarno-zielone lub brunatne). Oczyszczenie wątroby pozwoli je rozdrobnić i wydalić w postaci ziaren słonecznika, czarnego piasku, jakby pyłu wewnętrznego wielkości do 6mm.